Interview: Marieke Zijlstra

Projectleider Brainport Development

‘We voeren gesprekken over hoe we zo passend en thuisnabij onderwijs kunnen realiseren. Onderwijs is natuurlijk leidend, maar ieder moet zijn eigen verantwoordelijkheid pakken. Alleen samen kunnen we mooie stappen zetten.

Als geboren en getogen Friese ging Mieke in Tilburg human resources studeren, met een master sociologie. Toen werd al duidelijk dat ze vooral geïnteresseerd was in de onderwijssociologie. Ze studeerde af met een onderzoek naar de invloed van onderwijs op de kansen die je krijgt in het leven.

Mieke werkte vervolgens vijf jaar bij een onderzoek- en adviesbureau. Hier deed ze onder meer onderzoek naar internationaal onderwijs. Toen in 2018 een functie vrijkwam bij Brainport was één en één al gauw twee; ze maakte de overstap en werkt nu al vijf jaar als projectleider internationalisering onderwijs (onder meer). Een functie die in deze regio niet bepaald overbodig blijkt.

Steeds meer internationale kinderen blijven langer
Het is inmiddels duidelijk dat we in deze regio te maken hebben met een steeds verder toenemend aantal internationale kinderen in het onderwijs. Dat erkent ook Mieke: ‘Brainport stelde in 2016 voor het eerst een visie op internationalisering op. Het is duidelijk dat er steeds meer kinderen zijn, die ook steeds langer blijven. Steeds vaker gaan deze kinderen naar het regulier onderwijs. Dat vraagt om duidelijkheid: Wat is internationalisering? Hoe pakken we dat aan? Hoe zit het met taalvaardigheid? En met burgerschap? Internationalisering is natuurlijk voor iedereen. Nederlandse kinderen, maar ook voor statushouders, arbeidsmigranten en internationale kenniswerkers.’

Leraren, curriculum en communicatie
‘Sinds 2018 hebben we als Brainport budget gereserveerd voor de internationalisering van het onderwijs. Dit gaat om zeven miljoen euro voor zeven jaar, mits de regio hetzelfde bedrag investeert. Het programma loopt over drie verschillende lijnen:

  • Allereerst de deskundigheid van de leraren; leraren vervullen in het programma een sleutelrol. Zij staan iedere dag voor de klas en zijn de schakel naar leerlingen en hun ouders. Het is belangrijk dat zij voldoende internationale vaardigheden hebben, dan gaat het met name om cultureel bewustzijn, wereldburgerschap en taalvaardigheid
  • Als tweede het curriculum; hoe zorgen we dat internationale vaardigheden in het curriculum een plek krijgen? Zodat kinderen goed voorbereid worden op de arbeidsmarkt van de toekomst. Bijvoorbeeld via Engels, interculturele samenwerkingsvaardigheden en wereldburgerschap, maar ook aandacht voor NT-2 en de moedertaal is belangrijk. Op het mbo ondersteunen we bijvoorbeeld de ontwikkeling van Engelstalige mbo-opleidingen.
  • Als derde en laatste communicatie en kennisdeling; wat gebeurt er op scholen? Wat zijn best practices? We stimuleren dat scholen onderling kennis en ervaring met elkaar delen en waar mogelijk samenwerken. Dat past ook bij het Brainport-DNA; samen dingen oplossen.’

De handen ineenslaan
Inmiddels loopt er een nieuwe beweging waarbij SWV Helmond-Peelland PO ook is betrokken: ‘Het is duidelijk dat de internationalisering veranderd, dus besloten we eind vorig jaar dat er echt meer nodig is. Je ziet dat er op veel plekken iets gebeurt, maar de samenhang op regionaal niveau kan nog beter. Daarom slaan we samen met gemeente, overheid, scholen en verschillende bedrijven de handen ineen om dingen op regionaal niveau te organiseren. Wij zijn als ambassadeur daarin de verbinder.’

Internationale school of regulier onderwijs?
‘Wat onze regio best wel uniek maakt, is dat we maar één internationale school hebben voor de “klassieke” international, waarbij het mogelijk moet zijn dat het kind probleemloos kan overstappen naar een school in het buitenland. Dat is een bewuste keuze; kinderen blijven steeds langer en willen integreren in onze maatschappij. Thuisnabij onderwijs volgen is dan heel belangrijk. Mijn idee is dat internationale kinderen in principe alle op scholen (tot op zekere hoogte) terechtkunnen. Een aantal scholen die nou eenmaal meer internationale leerlingen hebben, functioneren daarin als een soort expert. Samenwerken en kennis & expertise delen is daarin echt noodzakelijk.’

Passend onderwijs haalbaar?
Passend onderwijs is een thema waar we niet meer omheen kunnen. Maar hoe zit dat eigenlijk met internationale kinderen, is dat dan wel haalbaar? Mieke: ‘Ik zie dat het echt een uitdaging is. Sommige scholen krijgen bijvoorbeeld heel veel internationale leerlingen ineens. Maar ik denk wel dat het de enige manier is waarop we dit goed kunnen doen. In andere regio’s popt de ene na de andere internationale school op, dat is denk ik niet de manier. Als we de basis op iedere school heel goed regelen, geloof ik echt dat we dit met elkaar kunnen.’

Ieder zijn verantwoordelijkheid
‘Het is mooi dat we nu met de gemeente, bedrijven en (speciaal) onderwijs aan tafel zitten. We voeren gesprekken over hoe we zo passend en thuisnabij onderwijs kunnen realiseren. Het is niet alleen een onderwijsopgave. Onderwijs is natuurlijk leidend, maar ieder moet zijn eigen verantwoordelijkheid pakken. Dat de gemeente of het bedrijfsleven ook inziet wat voor druk dit op het onderwijs legt en kijkt hoe ze daarbij kunnen helpen – daar gaat het om. Alleen samen kunnen we mooie stappen zetten.’