Met het project Taal kijken we graag vooruit naar wat 2023 ons gaat brengen. Voor we dat gaan doen, blikken we eerst terug naar de ontwikkelingen in 2022.
Van aanleiding naar aanpakken
In het eerste kwartaal van 2022 stelden we vast dat er een toename is van complexe taalproblematiek binnen ons SWV Helmond-Peelland PO. Zowel een blootstellingsachterstand in de Nederlandse taal als een TOS komen steeds vaker voor in combinatie met gedrags- en andere ontwikkelingsproblemen. Dit zorgt voor uitdagingen in het realiseren van een dekkend en passend ondersteuningsaanbod. Er zijn momenteel te veel kinderen, ouders en professionals die onvoldoende (of te laat) passende hulp krijgen. Daarmee is de aanleiding en de urgentie van het project duidelijk en waarom partners binnen onderwijs, zorg, welzijn en gemeenten deelnemen. In het tweede en derde kwartaal is de focus gelegd op het uitrollen van een projectorganisatie i.s.m. de betrokkenen. Zodoende is er een structuur ontstaan van een stuurgroep, projectgroep en meerdere werkgroepen. Met input vanuit de praktijk (o.a. de vragenlijst aan onderwijs- en zorgprofessionals) heeft de projectgroep in het laatste kwartaal van dit jaar een prioritering aangebracht binnen alle aandachtsgebieden. Daarbij is in samenspraak met de stuurgroep ook rekening gehouden met de maatschappelijke context en urgentie van dit moment. Vanuit deze prioriteiten stemt de projectgroep de komende periode op inhoudsniveau concrete doelen af met de werkgroepen.
Prioriteiten project Taal
De volgende onderwerpen staan op de agenda voor project Taal in 2023:
- Inrichten van passende arrangementen binnen onderwijs en zorg met een gericht aanbod op taal(ontwikkeling). Er zijn steeds meer kinderen die complexe taalproblematiek hebben, maar door comorbiditeit geen indicatie krijgen voor een TOS. Meestal vallen zij tussen wal en schip. Er is voor deze kinderen en ouders, maar ook voor professionals op scholen, onvoldoende ondersteuning beschikbaar. Door de wachtlijstproblematiek is het ook belangrijk om te onderzoeken hoe tijdens deze vaak lange wachtperiode passende ondersteuning geboden kan worden, omdat in deze periode casussen vaak nog complexer worden.
- Kennis en expertise delen op de volgende gebieden: NT2 / nieuwkomers / TOS. Gezien de demografische ontwikkeling, actuele- en verwachte migratiecijfers zijn kennis en expertise over de tweede taalontwikkeling en het onderwijs aan nieuwkomers van belang. Door het groeiende aantal casussen met taalproblematiek is er ook een groeiend aantal kennis- en expertisevragen rondom taalontwikkeling en TOS. Bij zowel NT2, onderwijs aan nieuwkomers als TOS is de vraag om kennis en expertise momenteel groter dan het aanbod. Personeelstekorten bij diverse organisaties izijn hiervan o.a. de oorzaak. Slim organiseren is dus van belang.
- Door het groeiende aantal meertalige casussen moeten steeds meer professionals ontrafelen wat een mogelijke TOS is en welke ontwikkelingsproblemen voortkomen uit een blootstellingsachterstand in het Nederlands. Dit is vaak een complex proces waarbij begeleiding en advies nodig is. Steeds meer kennis, expertise, instrumenten en good practices moet voor iedereen beter bereikbaar zijn.
- Steeds meer organisaties hebben een interne routekaart, zoals stichtingen en scholen om passend onderwijs in te (blijven) richten. Zorginstellingen maken inzichtelijk hoe een onderzoekstraject of indicatiestelling verloopt, maar ook om (daarna) passende zorg in te richten. De verschillende organisaties hebben in die trajecten met kinderen, ouders en andere professionals te maken. We merken als projectgroep Taal dat er vanuit de praktijk behoefte is aan een algeheel overzicht met welke spelers er zijn op taalgebied. Wie doet wat en wanneer moet ik waarnaartoe? Dit overzicht kan leiden tot het achterhalen en aanpakken van hiaten, maar ook bijdragen aan meer transparantie van processen, om de communicatie en afstemming tussen de betrokkenen (verder) te verbeteren.
Tijdens de volgende bijeenkomst van de projectgroep concretiseren we de omschreven onderwerpen op inhoud. Dit geeft de werkgroepen informatie in handen om in afstemming met de projectgroep doelen te stellen en aan de slag te gaan. Binnen de werkgroepen is overigens nog ruimte voor professionals die zich competent en betrokken voelen bij bovengenoemde onderwerpen. Aanmelden voor een werkgroep kan via secretariaat@swv-peellandpo.nl
Het verschil maken
In 2022 is de wereld in rap tempo veranderd. Nieuwe vraagstukken zijn op ons afgekomen, terwijl we nog volop aan het ontwikkelen zijn op basis van eerdere uitdagingen. Vanuit het SWV Helmond-Peelland PO zijn we dankbaar voor de betrokkenheid en de ontwikkelkracht van de betrokken collega’s binnen het project Taal. Het is niet vanzelfsprekend om in deze tijd wat ruimte vrij te maken en iets extra’s te geven aan dergelijke processen. Daarom: dankjewel! Ook danken we alle collega’s die met interesse de ontwikkelingen volgen en vanuit de eigen praktijk op welke manier dan ook betrokken zijn. Laten we elkaar blijven vinden; samen maken we het verschil!
We wensen iedereen een goed uiteinde toe en een spoedig 2023!
Namens de Projectgroep Taal,
Manon de Groot en Paul Nijhof
